Wat je tegen jezelf zegt verandert alles
We hebben allemaal een stem in ons hoofd. Die innerlijke stem praat de hele dag tegen ons, soms bemoedigend, maar vaak ook kritisch of ontmoedigend. Deze “innerlijke zelfspraak” lijkt onschuldig, maar heeft grote invloed op hoe we ons voelen, gedragen en zelfs op hoe ons lichaam functioneert.
We kijken hier in de basis naar; wat innerlijke zelfspraak precies is, wat negatieve zelfspraak met je biologie doet, hoe je het kunt ombuigen naar positieve zelfspraak, en wat daarvan de effecten zijn, op korte én lange termijn.
Wat is innerlijke zelfspraak?
Innerlijke zelfspraak is de continue stroom van gedachten waarmee je jezelf beïnvloedt. Het zijn de zinnetjes die je in stilte zegt, zoals:
- “Ik ben niet goed genoeg.”
- “Dit gaat me nooit lukken.”
- “Ik ben zo dom dat ik dit fout heb gedaan.”
Of juist:
- “Ik ben precies goed zoals ik ben, ik ben onderweg.”
- “Ik heb dit eerder gedaan, dus ik kan het weer.”
- “Fouten maken hoort erbij. Ik leer en groei.”
Deze gedachten lijken klein, maar ze vormen de bril waardoor je jezelf en de wereld bekijkt.
De biologische impact van negatieve zelfspraak
Wat je denkt, activeert je zenuwstelsel. Negatieve zelfspraak zorgt ervoor dat je brein stresshormonen zoals cortisol aanmaakt. Je lichaam reageert alsof er werkelijk gevaar dreigt. Dat leidt tot:
- Verhoogde hartslag en bloeddruk
- Gespannen spieren
- Verminderde spijsvertering
- Slechtere slaap en verminderde concentratie
Als dit chronisch wordt, kan het zelfs bijdragen aan burn-out, depressie, angstklachten of klachten als buikpijn, hoofdpijn, chronische vermoeidheid en vele andere lichamelijke klachten.
Negatieve zelfspraak maakt je letterlijk ziek.
Van innerlijke criticus naar innerlijke coach
Gelukkig is innerlijke zelfspraak trainbaar. Je kunt leren om negatieve gedachten te herkennen, te bevragen en om te buigen naar ondersteunende, realistische gedachten. Dat noemen we het transformeren van je innerlijke criticus naar je innerlijke coach.
Stap 1: Herken je negatieve zelfspraak
Let eens op wat je zegt als iets misgaat. Schrijf het op. Vaak zit er een patroon in, zoals:
- “Ik verpest het altijd.”
- “Ze vinden me vast niet goed genoeg.”
Stap 2: Onderzoek de gedachte
Vraag jezelf af:
- Is dit waar?
- Zou ik dit ook tegen een vriend(in) zeggen?
- Wat is een mildere of realistischer gedachte?
Stap 3: Vervang de gedachte
Formuleer een helpende gedachte die geloofwaardig voelt, zoals:
- “Ik heb fouten gemaakt, maar ik leer ervan.”
- “Ik hoef niet perfect te zijn om waardevol te zijn.”
Wat doet positieve zelfspraak met je lichaam?
Als je bewust positieve, bemoedigende gedachten kiest, gebeurt er ook iets in je biologie:
- Je produceert meer serotonine en dopamine (gelukshormonen)
- Je hartslag daalt, je ademhaling verdiept
- Je brein gaat open voor creativiteit en oplossingen
- Je immuunsysteem versterkt
Kortom: positieve zelfspraak bevordert zowel mentale als fysieke gezondheid.
De effecten op korte en lange termijn
Korte termijn:
- Meer rust in je hoofd
- Betere focus
- Meer veerkracht bij tegenslagen
Lange termijn:
- Meer zelfvertrouwen
- Gezondere relaties (je projecteert minder onzekerheid)
- Sterker immuunsysteem en lager risico op stress-gerelateerde ziekten
- Grotere persoonlijke groei en levensgeluk
Je innerlijke stem is te trainen
Je hoeft niet meteen alles positief te maken, dat voelt vaak gekunsteld. Begin met bewustwording. Leer jezelf herkennen als je vervalt in oude negatieve patronen. Kies daarna stap voor stap voor mildheid, realisme en vriendelijkheid.
Geef je innerlijke stem ruimte om te spelen. Het hoeft niet perfect, het hoeft niet gelijk te lukken. Je mag ontdekken, spelen, oefenen, aanpassen, observeren, bijschaven, ervan leren, opnieuw vormgeven en proberen tot het goed voelt. Je mag en kan het altijd aanpassen en met je mee laten groeien. Je innerlijke stem is niet wie je bent, het is een gewoonte. En gewoontes kun je veranderen. Daar help ik je graag bij.
Wil jij leren hoe je van je innerlijke criticus je krachtigste bondgenoot maakt? Neem contact met mij op voor een vrijblijvende kennismaking. Samen zorgen we ervoor dat jouw zelfspraak jouw groei gaat versterken, van binnenuit.
“Jezelf zijn is je grootste kracht.”
Liefs, Donja